Η επέλευση μιας
κατάστασης μετατραυματικού στρες προϋποθέτει ότι το άτομο έχει εκτεθεί σε
συμβάντα κατά τα οποία η σωματική ή ψυχική του ακεραιότητα έχουν προσβληθεί ή
απειλήθηκαν άμεσα να προσβληθούν, ή ακόμη το άτομο παρέστη σε γεγονότα τα οποία
τραυμάτισαν ή απείλησαν άμεσα να τραυματίσουν άτομα του περιβάλλοντός του. Κάτω
από αυτές τις συνθήκες, το άτομο βίωσε έντονο φόβο ανάμικτο με αισθήματα
αδυναμίας και τρόμου. Συνεπώς, η κατάσταση μετατραυματικού στρες παραπέμπει στο
τραύμα με την στενή έννοια του όρου. Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία των
ατόμων που έχουν βιώσει ένα τραυματικό συμβάν προσκρούει στη δυσκολία
νοητικοποίησής του (mentaliser) - αναπαράστασής του, να αναπαρασταθεί δηλαδή νοητικά το συμβάν
(ως εάν το άτομο έχει υποστεί «απόφραξη λόγου») – κυρίως όταν τα τραύματα
προκλήθηκαν με πρόθεση να
κάνουν τον άλλο να υποφέρει, και ειδικά, όταν πρόκειται για παιδιά θύματα
ενδοοικογενειακής βίας.
Αυτή η ιδιόμορφη
δυσκολία αναπαράστασης (représantion)
εκτείνεται επίσης στις επιδράσεις που αυτά τα τραύματα προκαλούν στον ψυχισμό
του θύματος, καθώς επίσης και στα κίνητρα που ωθούν ενήλικες να προβαίνουν σε
βιαιοπραγίες.
Η ψυχολογική
υποστήριξη των θυμάτων θα λάβει υπόψη την επίδραση που είχαν σε αυτά οι
βιαιότητες ώστε να σημαδευτεί η προσωπικότητά τους εξ αιτίας του σοκ που
προκάλεσε το συμβάν, αλλά και των βλαβών που προκάλεσαν (οι βιαιότητες)
μακροπρόθεσμα στην κατασκευή (όταν πρόκειται για παιδιά) ή ανακατασκευή (όταν
πρόκειται για ενήλικες) της ταυτότητας των θυμάτων.
Στόχοι
- Ορίστε τα εμπόδια που οφείλονται στην ταύτιση του θύματος με το τραύμα
- Εντοπίστε τα κλινικά σημεία του τραύματος
- Θίξατε την έννοια του πολυτραυματισμού (multi-traumatisation)
- Κατανοήστε τη σπουδαιότητα της επαναθυματοποίησης (re-victimisation)
- Αξιολογείστε τις επιδράσεις του τραύματος επί της εξέλιξης της προσωπικότητας
- Κατανοήστε την εξέχουσα θέση που κατέχουν οι ενοχές και τις επιπτώσεις των επί του ναρκισσισμού
- Επεξεργαστείτε μια ψυχοθεραπευτική στρατηγική η οποία θα έχει ως στόχο την ψυχική ανακατασκευή.
[βασισμένο στο http://entretiensdelapsychologie.org/. Πλαίσιο συνεχής Εκπαίδευσης Ψυχολόγων].
Ένα δείγμα συγγραφής Ψυχολογικής Έκθεσης
-
« Κατάσταση ή διαταραχές μετατραυματικού στρες » (Etat ή troubles de stress post-traumatique)
00/ Μαρτίου/0000
ΘΕΜΑ: Ψυχολογική Κλινική Έκθεση Δημοσθένη Α.
Ημερομηνία γέννησης 00/00/000 και Αρ.
Ταυτότητας 000000.
Ο ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Α.
προσήλθε για εξέταση στο Τμήμα Ειδικής Ψυχολογίας του Γενικού Νοσοκομείου ….στις
00.00.0000 και στη συνέχεια παρακολουθείτο κατά διαστήματα, με την τελευταία
συνάντηση να πραγματοποιείται στις 00.00.0000 (σύνολο: δεκατρείς Κλινικές
Συνεδρίες – Δεν έδωσε ο ίδιος συνέχεια στις Κλινικές Συναντήσεις. Τότε
βρισκόταν στη διαδικασία βαθμιαίας ανάκτησης των απολεσθεισών ικανοτήτων του).
Κατά τις
Προκαταρκτικές Ψυχολογικές Συνεντεύξεις, διαπιστώθηκε ότι ο προαναφερόμενος
παρουσίαζε κλινική συμπτωματολογία εμπίπτουσα στις «μετατραυματικές
διαταραχές» (διαταραχές που εκδηλώνονται ύστερα από ψυχικό τραύμα), εξ
αιτίας αυτοκινητιστικού ατυχήματος το
οποίο προκλήθηκε αιφνίδια, απρόσμενα και βίαια, και όπου ο ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Α. ήταν οδηγός.
Επίσης, κατά τη διάρκεια των
Κλινικών Προκαταρκτικών Συνεντεύξεων, λόγω αυξημένης ψυχικής οδύνης που
εμφάνιζε ο εξεταζόμενος, και εκ του γεγονότος αυτού, για διευκόλυνση της
ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, κρίθηκε αναγκαία η παραπομπή του σε Ψυχίατρο για
λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
Συγκεκριμένα,
ο ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Α. παρουσίαζε :
α) Μετατραυματικές Γνωστικές / Νοητικές Αντιδράσεις, όπως: προσκόλληση
της σκέψης («δεν μπορούσε να σταματήσει να σκέφτεται τι έγινε»), ενοχλητικές
σκέψεις ή και εικόνες του τραυματικού γεγονότος που εμφανίζονταν είτε στον ύπνο
του είτε στο ξύπνιο του, δυσκολίες πρόσφατης μνήμης («ξεχνούσε πράγματα
συνέχεια»), δυσκολίες προσοχής και συγκέντρωσης.
β)
Μετατραυματικές Συναισθηματικές
Αντιδράσεις, όπως: σοκ,
φόβος / τρόμος / απόγνωση («νόμισε ότι θα πέθαινε η γυναίκα του» - η οποία ήταν
συνοδηγός), συναισθηματικό πάγωμα / μούδιασμα, νοητικές αναστολές και αναστολές
ως προς τη βούλησή του, στεναχώρια, ενοχές,
θυμός, αγανάκτηση, εκνευρισμός, αποσβόλωμα σκέψης ( «δεν μπορούσε να το
πιστέψει ότι συνέβηκε σε εκείνον»), ανασφάλεια, αναποφασιστικότητα, μειωμένη
όρεξη για εμπλοκή σε ευχάριστες δραστηριότητες, αίσθημα αποξένωσης από τους
άλλους και αποστασιοποίησής του από το περιβάλλον.
γ)
Μετατραυματικές Επιδράσεις στη Συμπεριφορά, όπως: κοινωνική απομόνωση και απόσυρση, ευσυγκινησία,
ανυπομονησία, υπερβολική προσοχή σε ερεθίσματα που θύμιζαν το τραυματικό
γεγονός, αποφυγή και φοβική αντίδραση σε ερεθίσματα που θύμιζαν το τραυματικό
γεγονός και αποφυγή οδήγησης οχήματος.
δ)
Μετατραυματικές Βιολογικές
Αντιδράσεις, όπως: κόπωση,
εξάντληση, μειωμένη ενέργεια, αδυναμία, πονοκέφαλοι / ημικρανίες, σωματική
ένταση, δυσκολίες στον ύπνο και διατροφικές διαταραχές.
Η παρούσα έκθεση εκδίδεται κατόπιν αιτήματος του Δικηγόρου
του, προκειμένου να καταχωρήσει αγωγή στο Δικαστήριο για διεκδίκηση
αποζημιώσεων για βλάβες που υπέστη ο ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ Α. λόγω του ατυχήματος.
[ΥΠΟΓΡΑΦΗ]
[ΟΝΟΜΑ ΚΛΙΝΙΚΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ]
Κλινικός Ψυχολόγος
