ΠΑΙΔΙ, ΓΟΝΕΑΣ, ΤΟΞΙΚΟΜΑΝΙΑ

ΓΙΑ ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΕΙΧΑΝ ΤΗΝ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΗ, ΟΤΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΒΟΗΘΟΥΝΤΟ ΑΠΟ ΕΝΑ 

 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΧΡΗΣΗΣ ΨΥΧΟΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ 

τσιγάρο…αλκοόλ…ναρκωτικό…φάρμακα…

Το παρακάτω άρθρο αφορά την αξιολόγηση του περιβόητου προγράμματος DARE (Drug Abuse Resistance Education) / Πρόγραμμα πρόληψης της τοξικομανίας.

Σε πολλούς γονείς, η κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών που θα μπορούσαν να κάνουν τα παιδιά τους, προκαλεί φόβο και ανησυχία. Είναι ίσως γι’ αυτό τον λόγο που εξηγείται η δημιουργία μεγάλου αριθμού προληπτικών προγραμμάτων που απευθύνονται στους νέους, σε ό,τι αφορά στην κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών (νόμιμων και παράνομων). Είναι όμως, πραγματικά, τόσο αποτελεσματικά (τα προγράμματα αυτά) όσο θα ήθελαν κάποιοι να μας κάνουν να το πιστέψουμε;

Για να εξακριβωθεί του λόγου το αληθές, ένα από αυτά τα προγράμματα, τα πλέον γνωστά και τα πλέον διαδεδομένα, τέθηκε υπό εξέταση : πρόκειται για το πρόγραμμα DARE (Drug Abuse Resistance Education).

Η έμφαση αυτού του προγράμματος δόθηκε, κυρίως, στην απόκτηση δεξιοτήτων, που θα επέτρεπαν τη συνειδητοποίηση της κοινωνικής πίεσης, η οποία ωθεί στη χρήση των ναρκωτικών, και έτσι να μπορούν οι νέοι να αντιστέκονται. Επιπλέον, βρίσκουμε στο μενού της πληροφόρησης για τα ναρκωτικά, συμβουλές, όπως :

·         πώς παίρνει κάποιος ορθές αποφάσεις

·        πώς αυξάνει κανείς την αυτοεκτίμησή του 

·        εναλλακτικές υγιείς επιλογές σχετικά με τα ναρκωτικά.

Με απλά λόγια, πρόκειται για ένα τυπικό πρόγραμμα.

Ο στόχος της αξιολόγησης, στην οποία υπεβλήθη το πρόγραμμα αυτό, ήταν απλός :

να εξακριβωθεί κατά πόσον, δέκα χρόνια μετά που παρακολούθησε το πρόγραμμα η ομάδα αυτή των νέων, κατανάλωνε ολιγότερες ναρκωτικές ουσίες από την ομάδα εκείνη που δε το παρακολούθησε.

Τα αποτελέσματα ήταν αποκαρδιωτικά : οι νέοι που συμμετείχαν στο πρόγραμμα αυτό, έκαναν την ίδια χρήση τσιγάρων, αλκοόλ, μαριχουάνας και άλλων ναρκωτικών ουσιών με τους νέους που δεν συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Και το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι οι έφηβοι, που παρακολούθησαν το εν λόγω πρόγραμμα, παρουσιάζονταν, δέκα χρόνια αργότερα, να έχουν μια μειωμένη αυτοεκτίμηση σε σχέση με εκείνους τους νέους που δεν παρακολούθησαν το πρόγραμμα!

Δεδομένων αυτών των κακών αποτελεσμάτων, πώς εξηγείται η δημοτικότητα αυτού του προγράμματος;

Το πρόγραμμα DARE είναι δημοφιλές διότι φαίνεται να λειτουργεί. Οι γονείς των παιδιών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα DARE, διαπιστώνουν ότι τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά δεν κάνουν κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών. Είναι, επομένως, ικανοποιημένοι από τα «αποτελέσματα του προγράμματος». Αυτό όμως που ξεχνούν είναι ότι οι περισσότεροι από τους νέους,  είτε παρακολουθούν πρόγραμμα, γι’ αυτό το σκοπό, είτε όχι, δεν κάνουν κατάχρηση ουσιών.

Τα παιδιά σας, έχουν δοκιμάσει τη μαριχουάνα στο Γυμνάσιο ή στο Λύκειο;Ξεχάστε το πρόγραμμα αυτό και σκεφτείτε το πρώτο σας τσιγάρο, χασίς..., που έχετε ενδεχομένως καπνίσει.
Ουδέποτε υποκύψατε στον πειρασμό;
Πιθανόν να σας έλειψε κάτι…, και επιβιώσατε χωρίς πρόβλημα;
Έτσι και τα παιδιά σας, έχουν τις ίδιες πιθανότητες να κάνουν κάτι παρόμοιο με εσάς. 

Lynam D. R., Milich R., Zimmerman R., Novak S. P., Logan T. K., Martin C. και Clayton R., 1999,  «Project DARE : No Effects at 10-Year Follow-up»,  Journal of Consulting and Clinical Psychology, 67 (4), 590-593, στο LE JOURNAL DES PSYCHOLOGUES – NOVEMBRE 19 99,  No 172,  σ. 9.

Μετάφραση, επιμέλεια  και διασκευή: 
Νίκος Αγαθοκλέους, Κλινικός Ψυχολόγος.