Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ - ενημέρωση του κοινού.

Νίκου ΑΓΑΘΟΚΛΕΟΥΣ

" Η κλινική ψυχολογία είναι μια ατομική και κοινωνική ψυχολογία, φυσιολογική και παθολογική. Αφορά το βρέφος, το παιδί, τον έφηβο, τον νεαρό ενήλικα, τον ώριμο, τον ηλικιωμένο και, τέλος, τον ετοιμοθάνατο άνθρωπο '' 

(Didier ANZIEU, 1983)

Η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΞΕΚΙΝΑ ΜΕ (ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ ΠΡΙΝ!) ΤΗ ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

 Η ψυχολογία είναι μια ανεξάρτητη και αυτόνομη επιστήμη που ασκείται από επαγγελματίες ψυχολόγους, προσφέροντας στο κοινό ιδιαίτερες και εξειδικευμένες υπηρεσίες.

Είναι μια όσο το δυνατό εξαντλητική μελέτη του ανθρώπου, ιδωμένος ως μια δυναμική ψυχοσωματική οντότητα. Η ψυχολογία τοποθετείται σφαιρικά και ολιστικά έναντι του ατόμου, ιδωμένο τόσο μέσα από την τωρινή του κατάσταση όσο και  την προσωπική και διαγενεαλογική του ιστορία.


Η μείζων και κύρια ενασχόληση τού ψυχολόγου είναι το ζήτημα της «ψυχικής υγείας», ανεξάρτητα του επαγγελματικού τομέα στον οποίο εργάζεται. Έτσι, ο ψυχολόγος είναι ο κατ’ εξοχήν ειδικός σε θέματα ψυχικής υγείας. 

Συνακόλουθα, κοινή αποστολή όλων των ψυχολόγων είναι η εξεύρεση και δημιουργία κατάλληλων συνθηκών, οι οποίες θα επιτρέψουν σε οποιονδήποτε άνθρωπο να μπορεί να κατασκευάσει ή να ανακατασκευάσει μια ταυτότητα, μια προσωπική ζωή, μια δημιουργικότητα, που για διάφορους λόγους διασαλεύτηκαν ή απειλούνται άμεσα να διασαλευτούν.


Ο ψυχολόγος προσφέρει υπηρεσίες πρόληψης, διαγνωστικής, αποκατάστασης και θεραπείας.


Μεγάλη μερίδα ψυχολόγων, λόγω της εξειδίκευσης και των ειδικών εμπειριών της, προσφέρει τις υπηρεσίες της σε ένα συγκεκριμένο πληθυσμό: παιδιά, έφηβους, ενήλικες, ηλικιωμένους, ζευγάρια, οικογένειες, ομάδες, σχολεία, επιχειρήσεις,...

Άλλοι εξειδικεύονται σε τομείς, όπως:

• Της νευροψυχολογικής εκτίμησης (π.χ. αξιολόγηση της ψυχολογικής κατάστασης ενός ατόμου, ύστερα από ένα δυστύχημα)

• Της δικανικής ψυχολογίας (πραγματογνωμοσύνη) (π.χ. αξιολόγηση της προσωπικότητας ενός εγκληματία ή ενός γονέα για τη φύλαξη ενός παιδιού κ.λπ.)

• Της διαμεσολάβησης (π.χ. όταν ένα ζευγάρι βρίσκεται σε διάσταση ή είναι στη διαδικασία του διαζυγίου)


• Του προγραμματισμού καριέρας (π.χ. επανεξέταση του σχολικού ή επαγγελματικού προσανατολισμού ενός ατόμου ) κ.λπ.

Επίσης, οι ψυχολόγοι εξειδικεύονται στη θεραπευτική αντιμετώπιση ειδικών προβλημάτων: αλκοολισμός, τοξικομανία, διατροφικές διαταραχές (βουλιμία, ανορεξία), ψυχοσωματική, μαθησιακά προβλήματα, παραβατικότητα, φοβίες, καταθλίψεις, κ.λπ.

Όμως, όλοι οι ψυχολόγοι, όποια και να είναι η πανεπιστημιακή τους εξειδίκευση, είναι αρκετά καλά εκπαιδευμένοι ώστε να παρακολουθήσουν και να κατευθύνουν ένα άτομο, όποιες και να είναι οι δυσκολίες που παρουσιάζει.


Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση και τη θεραπεία των ψυχικών δυσκολιών ενός ανθρώπου είναι σύστοιχες της πανεπιστημιακής εξειδίκευσης και των ειδικών εκπαιδεύσεων τού κάθε ψυχολόγου. Οι μέθοδοι αυτοί είναι:


1. Η ψυχολογική θεραπεία ή ψυχοθεραπεία 


Βασίζεται στην άποψη ότι οι ψυχικές δυσκολίες του ατόμου έχουν άμεση σύνδεση με τις προσωπικές εμπειρίες του και τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους. Για να απαλλαγεί το άτομο από τις ψυχικές του δυσκολίες, πρέπει να προηγηθεί κατάλληλη παρέμβαση στους ενδοπροσωπικούς και διαπροσωπικούς αυτούς παράγοντες. 
(Αναστασία Καλαντζή – Αζίζη)

2. Η ψυχολογική αξιολόγηση

      (Didier ANZIEU)

Είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει κάποιες συναντήσεις με το άτομο (από 2 μέχρι 4). Είναι το κεντρικό μέρος της επισταμένης έρευνας της λειτουργίας του ατόμου. Η ψυχολογική διερεύνηση καταλήγει σε μια αξιολόγηση της προσωπικότητας, που ορίζεται ως εξής: σύνθεση την οποία πραγματοποιεί ο ψυχολόγος, μέσα από μια εις βάθος εξέταση του ατόμου. 


Η αξιολόγηση συμπεριλαμβάνει:

• μια ψυχολογική συνέντευξη
• παρατήρηση της συμπεριφοράς
• δοκιμασίες (tests) ικανοτήτων και προσωπικότητας.

Στόχος της ψυχολογικής αξιολόγησης είναι να δοθούν απαντήσεις στα ερωτήματα που εγείρονται, αποσαφηνίζοντας με τον καλύτερο τρόπο την ψυχική λειτουργία του ατόμου. Έτσι, η ψυχολογική αξιολόγηση συμβάλλει στο να αντιμετωπίσουμε εξ αρχής, και έγκαιρα,  τα προβλήματα που τίθενται ή εκείνα τα οποία προβάλλονται μέσα από τη διαδικασία της εξέτασης.

Οι συνηθέστεροι επαγγελματικοί τομείς στους οποίους παρεμβαίνει ο ψυχολόγος είναι οι εξής:

 Δημόσια υγεία
 Παιδεία
 Βιομηχανία και εργασία
 Διδασκαλία
 Έρευνα


Στην Κύπρο, το επάγγελμα του ψυχολόγου είναι νομικά κατοχυρωμένο [δες νόμο του 1995, αριθμός 60(1) και τις τροποποιήσεις που ακολούθησαν].

Για να μπορέσει κανείς να ασκήσει το επάγγελμα του ψυχολόγου και, επομένως, να προσφέρει ψυχολογικές υπηρεσίες στο κοινό, απαιτείται:

 1/ Προπτυχιακό πανεπιστημιακό δίπλωμα στην ψυχολογία 

2/ Μάστερ στην ψυχολογία διάρκειας τουλάχιστο δύο ετών και 

3/ Πρακτική άσκηση στην ψυχολογία, τουλάχιστο 1000 ωρών, εκ των οποίων οι 500 ώρες να είναι υπό πανεπιστημιακή εποπτεία.


Τέλος, η άσκηση του επαγγέλματος του ψυχολόγου διέπεται από την Κυπριακή Νομοθεσία, που απαιτεί την εγγραφή στο μητρώο επαγγελματιών ψυχολόγων, εγγραφή την οποία αποφασίζει, βάσει του Νόμου, το Συμβούλιο Εγγραφής, το οποίο διορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο.

[όλες οι εικόνες είναι παρμένες, με κάποιες τροποποιήσεις, από το LE JOURNAL DES PSYCHOLOQUES]